Satriya Sanskriti

ভাওনাৰ অগ্নিগড় ফটো : প্ৰিয়ানুজ ফুকন। পৰিচয় : ভাওনাৰ অগ্নিগড় হৈছে অসমীয়া ভাওনা ত ব্যৱহৃত এবিধ পাৰম্পৰিক ভাওনাৰ আহিলা।  ভাওনা স্হলীত অভিনয় কৰা ভাও-ভাৱৰীয়া সকল অভিনয় স্হলীত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ এই অগ্নিগড়ৰ তলেৰে আহিব লাগে। সেয়েহে ভাওনাত অগ্নিগড়ৰ ব্যৱহাৰ অতি মহত্বপূৰ্ণ।এই আলোচনাটিত অগ্নিগড় সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হৈছে। অগ্নিগড় মানে কি : ভাওনা স্হলীত কোনো ধৰণৰ বাধা বিঘিনি ইত্যাদি প্ৰৱেশ কৰিব নোৱাৰাকৈ ধেনুভিৰিয়াকৈ এক বিশেষ প্ৰকাৰৰ কাঠ বা বাঁহৰ দ্বাৰা তৈয়াৰী অগ্নি শিখাই হৈছে অগ্নিগড় ।এই অগ্নিগড়ৰ আন এটি মূখ্য কাম হৈছে ভাওনা স্হলীত পোহৰ বিলোৱা। অগ্নিগড় শব্দটিৰ অৰ্থ হৈছে অগ্নি বা জুইয়ে আবৃত এক বিশেষ প্ৰকাৰৰ গড়। আৰু পঢ়িব পাৰে- অংকীয়া ভাওনাৰ সূত্ৰধাৰ নৃত্য। অগ্নিগড় নিৰ্মান ব্যৱস্থা : সাধাৰণতে অগ্নিগড় নিৰ্মান কৰিবলৈ কাঠ আৰু বাঁহৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। অৱশ্যে বৰ্তমান কোনো কোনো ঠাইত লো আদিৰো ব্যৱহাৰ কৰি এই অগ্নিগড় নিৰ্মান কৰা দেখা যায়।কাঠ, বাঁহ বা লোৰ ধেনুভিৰিয়াকৈ ভাজ কৰি দুই মূৰ দুফালে দুটা খুটাৰ লগত সংযোগ কৰা হয়। দুফালে দুই মূৰে দুটা মগৰৰ আকৃতি অংকন বা গঢ়ি তোলা হয়। ইয়াৰ লগ...

নৰহৰি বুঢ়া ভকতৰ সৃষ্টি অসমৰ নৃত্য  ভোৰতাল নৃত্য ফটো : সত্ৰীয়া নৃত্যৰ ছাত্ৰী, যোৰহাট ভোৰতাল নৃত্যৰ পৰিচয়  : বাৰেৰহনীয়া সংস্কৃতি ৰে ভৰপূৰ  অসমৰ নৃত্য  সমূহৰ ভিতৰত অন্যতম এটি মনোৰম অসমীয়া সংস্কৃতি হ'ল নৰহৰি বুঢ়া ভকতৰ সৃষ্টি অসমৰ নৃত্য ভোৰতাল নৃত্য Dance Of Assam, Bhortall Nritya। নামনি অসমৰ বৰপেটা সত্ৰত নৰহৰি বুঢ়াভকত আৰু মহানন্দ সূত্ৰধাৰ আদিয়ে এই তাল সহিত বিভিন্ন ভঙ্গীমা যুক্ত নৃত্য টি কামৰূপ অঞ্চল সমূহত প্ৰচলন হৈ থকা বীৰ নামৰ আধাৰত সৃষ্টি কৰিছিল। ভোৰতাল নৃত্যৰ বৈশিষ্ট্য  : ভোৰতাল নৃত্য টি দুই পৰা দহ,বাৰ বা ততোধিক শিল্পীয়ে দলীয় ভাৱে প্ৰদৰ্শন কৰে।নাগাৰা বাদ্য যন্ত্ৰৰ চেৱে চেৱে ভোৰতাল নামৰ তাল ঘূৰাই ভিন্ন প্ৰকাৰৰ ভঙ্গী মাৰে নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰাটো এই কৃষ্টি ৰাজিৰ মূখ্য বৈশিষ্ট্য। এই নৃত্য টিত আটাইতকৈ মন কৰিবলগীয়া বৈশিষ্ট্য টি হ'ল যে ভোৰতাল নৃত্য পৰিবেশন কাৰী সকলে তাল বজোৱাৰ চেও ধৰি নৃত্য পৰিবেশন কৰে। অৰ্থাৎ তালত আঘাত নকৰে। ইয়াৰ পৰিবৰ্তে তালৰ যি শব্দ হয়, সেইয়া বাদ্য যন্ত্ৰ সংগত কাৰী সকলেহে বজায়। ভোৰতাল নৃত্যৰ লক্ষণসমূহ  : এই নৃত্য টিৰ প্ৰধান লক্ষণ...

অংকীয়া নাট বা অঙ্কীয়া নাটৰ আঙ্গিক আৰু নাট্যশাস্ত্ৰত বৰ্ণিত ৰঙ্গমঞ্চ   ফটো : ভৱকান্ত দেৱ গোস্বামী সত্ৰীয়া সাংস্কৃতিক বিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী সকল।           পৰিচয় : অংকীয়া নাট বা অঙ্কীয়া নাটৰ আঙ্গিক আৰু নাট্যশাস্ত্ৰত বৰ্ণিত ৰঙ্গমঞ্চ শীৰ্ষক এই লেখাটিত আমি জানিব পাৰিম যে  শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ আৰু তাৰাৰ একান্ত প্ৰিয় শিষ্য মাধৱদেৱে বহুকেইটা ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ কৰি ব্ৰজাৱলী ভাষাত ৰচনা কৰা  অঙ্কীয়া নাট সমূহৰ বিশেষ আঙ্গিক আৰু নাট্যশাস্ত্ৰত উল্লেখিত ৰঙ্গমঞ্চৰ বিশেষত্ব সমূহ কি কি ধৰণৰ। অংকীয়া নাট ৰ ক্ষেত্ৰত, গুৰু দুজনাৰ পাছত তাৰাসৱৰ অনুগামী বৈষ্ণৱ সকলেও পাছত  অঙ্কীয়া নাট ৰচনা কৰিছিল যদিও অঙ্কীয়া নাটৰ সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ আৰু মাধৱদেৱৰ নাম সৰ্বপ্ৰথম লোৱা হয়। কাৰণ ,পাছৰ সকলে গুৰু দুজনাক অনুসৰণ কৰিহে অঙ্কীয়া নাটৰ ৰচনাত হাত বুলাইছিল।        গুৰু দুজনাৰ অঙ্কীয়া নাট ৰচনাৰ মূল মন্ত্ৰ আছিল- জনসাধাৰণৰ মাজত বৈষ্ণৱ ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰাৰ লগতে ৰাম-কৃষ্ণৰ মহিমা প্ৰচাৰ কৰি ভকতি মুকুতিৰ পথ প্ৰশস্ত কৰা। আনহাতে, আজিৰ পৰা প্ৰায় এহেজাৰ ...

অসমৰ সত্ৰীয়া নৃত্য পৰম্পৰাগত হস্ত ফটো : জিতুমণি শইকীয়া, তিতাবৰ। অসমৰ সত্ৰীয়া নৃত্য পৰম্পৰাগত হস্ত traditional hand gestures of Sattriya dance of Assam সমূহৰ বিষয়ক এই আলোচনাটিত  অসমৰ সংগীত আৰু নৃত্য সমূহৰ ভিতৰত শাস্ত্ৰীয় নৃত্য ৰূপে স্বীকৃত সত্ৰীয়া নৃত্যৰ হস্ত আৰু ইয়াত অন্তৰ্নিহিত হৈ থকা পৰম্পৰাগত বা থলুৱা হস্ত সমূহে কিদৰে অসমৰ পৰিৱেশ্য কলা সত্ৰীয়া নৃত্যত স্হান লাভ কৰিছে। আৰু এই অসমৰ নৃত্য টিৰ সৌষ্ঠৱ বৃদ্ধি কৰিছে সেই বিষয়ে আমি জানিব পাৰিম। সত্ৰীয়া নৃত্যৰ হস্ত   : সত্ৰীয়া নৃত্যৰ হস্ত সমূহৰ ওপৰত বিশ্লেষণ কৰিলে দেখা পোৱা যায় যে,এই নৃত্য ধাৰাতিৰ হস্ত প্ৰয়োগৰ ক্ষেত্ৰত ২ টা আধাৰ জড়িত। প্ৰথম টি আধাৰক শাস্ত্ৰ আধাৰিত হস্ত আৰু দ্বিতীয় টিক পৰম্পৰাগত বা থলুৱা আধাৰিত হস্ত হিচাপে কব পাৰি। সূচী পত্ৰ শাস্ত্ৰ আধাৰিত হস্ত   :  যি কোনো শাস্ত্ৰীয় নৃত্যত অন্তৰ্নিহিত হৈ থকা যি সমূহ হস্তৰ নাম বা বৰ্ণনা কোনো শাস্ত্ৰৰ অন্তৰ্ভুক্ত , সেই হস্ত সমূহকেই শাস্ত্ৰ আধাৰিত হস্ত বোলা হয়। পৰম্পৰাগত হস্ত    :...

ৰাম বিজয় নাটক ও ৰাম বিজয় নাটকৰ কাহিনী তথা সংলাপ   ফটো : অনিন্দিতা,ববিতা আৰু প্ৰিয়ংকা, তিতাবৰ। ৰাম বিজয় নাটক  :  মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱে শেষ বয়সত ৰামায়ণক কেন্দ্ৰ কৰি ৰামচন্দ্ৰ প্ৰভূক মূখ্য কৰি ৰচনা কৰা অংকীয়া নাট খনি হ'ল  ৰামবিজয় নাট ।এই আলোচনাটিৰ জৰিয়তে  ৰামবিজয় নাটক ও ৰাম বিজয় নাটকৰ কাহিনী তথা সংলাপ Ram vijya Drama with story and dilogue সহ নাট খনিৰ বিভিন্ন বিষয় সমূহৰ সম্পৰ্কে আমি জানিব পাৰিম। ৰাম বিজয় নাটৰ উৎস  :  ৰাম বিজয় নাটখনৰ কাহিনীভাগ শংকৰদেৱে ৰামায়ণৰ আদিকাণ্ডৰ অন্তৰ্গত বৰ্ণিত আখ্যানৰ পৰা লৈছে। ইয়াৰ উপৰিও ভাগৱত পুৰাণত উপলব্ধ ৰাম বিষয়ক বৰ্ণনা আৰু গুৰুজনাৰ নিজস্ব সৃষ্টিৰ সৌন্দৰ্য্যত নাট খনিৰ কাহিনী ভাগ অধিক মনোগ্ৰাহী হৈ পৰিছে।  সূচী পত্ৰ ৰাম বিজয় নাটৰ কাহিনী  :  ঋষি বিশ্বামিত্ৰই সিদ্ধাশ্ৰমত শিষ্য গনৰ সহিতে আশ্ৰমৰ সকলোকে লগত লৈ পৰম ব্ৰহ্ম সনাতন ঈশ্বৰৰ সন্তুষ্টিৰ বাবে যজ্ঞ আৰম্ভ কৰে। সেই যজ্ঞ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পূৰ্বেই মাৰিছ সুবাহু আদি ৰাক্ষসসকলে ঋষিৰ আশ্ৰমত উপস্থিত হৈ যজ্ঞস্থলী লণ্ড-ভণ্ড কৰি ঋষি...

ঝুমুৰা । মাধৱদেৱৰ অংকীয়া নাটৰ ৰস ফটো : নিকুমণি,জিজ্ঞাসা,দিক্ষাশ্ৰী ( তিতাবৰ)। ঝুমুৰা নাম প্ৰাপ্ত অংকীয়া নাট সমূহ হৈছে মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বাৎসল্য ৰস প্ৰধান নাটক। মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ পাছতে নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ গুৰি ধৰি এই ধৰ্মক আগুৱাই নিয়াৰ লগতে অসমীয়া নাট্য ভড়াললৈ আগবঢ়োৱা মাধৱদেৱৰ নাট সমূহেই হৈছে ঝুমুৰা ।এই আলোচনাটিৰ জৰিয়তে ঝুমুৰা মাধৱদেৱৰ  অংকীয়া নাটৰ ৰস সমূহৰ বিষয়ে এটি আভাষ দাঙি ধৰা হৈছে। ঝুমুৰা কাক বোলে : ঝুমুৰা কি বা ঝুমুৰা কাক বোলে বুলিলে ক'ব পাৰি যে একোটা  খণ্ড বা ক্ষুদ্ৰ ঘটনাৰ কথাবস্তু যুক্ত নাটককে ঝুমুৰা বোলে। অৰ্থাৎ এই ঝুমুৰা সমূহত একোটা কাহিনী সম্পূৰ্ণ ৰূপত দেখা পোৱা নাযায়। ইয়াৰ পৰিবৰ্তে এনে ধৰণৰ নাটত কেৱল একোটা ক্ষুদ্ৰ ঘটনা বা কথাবস্তু উপস্থাপন কৰা হয়। সূচী পত্ৰ অংকীয়া নাটৰ ৰস : অংকীয়া নাটৰ ৰসৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰাচীন আলংকাৰিক সকলে নাট্যত থকা শৃঙ্গাৰ, হাস্য, কৰুণ, বীৰ, ভয়ানক, অদ্ভূত,ৰৌদ্ৰ,বীভৎস আৰু শান্ত এই নব বিধ ৰসক সুন্দৰ ভাৱে দেখা পোৱা যায়। কিন্তু মন কৰিবলগীয়া কথা এয়ে যে অংকীয়া নাটত যদিও এই নব বিধ ৰস সন্নিবিষ্ট হৈ আছে তথাপি ভক্তি ৰসক মূ...

সত্ৰীয়া সংস্কৃতিৰ অন্তৰ্গত চালি নৃত্য তথা চালি নৃত্যৰ ভাগ সমূহ। Sattriya Nritya Chali ফটো : বৃষ্টিনা দত্ত ( তেলগৰম ) সত্ৰীয়া সংস্কৃতিৰ অন্তৰ্গত চালি নৃত্য তথা চালি নৃত্যৰ ভাগ সমূহ। Sattriya Nritya Chali nach is a female dance part of Sattriya dance.it is lashya dharmi.এই লেখাটিত চালি নৃত্য তথা ইয়াৰ ভাগ সমূহৰ সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হৈছে। চালি নাচৰ উৎপত্তি : মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে নামনিৰ বৰপেটা সত্ৰত ৰঙ্গিয়াল গৃহ সাজি ল'ৰাক মহিলাৰ সাজ-পোছাক অলংকাৰ আদি পৰিধান কৰোৱাই চালি নৃত্য ৰ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। আৰু তাৰ পৰাই চালি নাচৰ উৎপত্তি হৈছিল। As per Gurucharita katha, Madhavdeva made the Rangiyal Griha and composed this dance at Barpeta where the dancer were male in female costumes. সূচী পত্ৰ চালি নৃত্যৰ সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত মহাপুৰুষ মাধৱদেৱ কোচ ৰজাৰ ৰোষত পৰিবলগীয়া হৈছিল। উল্লেখযোগ্য যে যেতিয়া মাধৱদেৱে ল'ৰাক ছোৱালী সজাই ৰঙ্গিয়াল গৃহত এই নৃত্য কৰাইছিল, তেতিয়া ৰজাৰ কিছুমান লগুৱাই দেখা পাই ৰজাৰ আগত গোচৰ দিলেগৈ যে মাধৱদেৱে সত্ৰ অনুষ্ঠানত ছোৱালী নচোৱাই আছে। এই কথা শুনি ৰজাই সৈন্যসকলক পঠাই মাধৱ...